Thị trường nông sản

Giá cao su đã xuống đến mức buộc Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam (VRG) phải tổ chức một hội nghị toàn tập đoàn vào cuối tuần trước. Tại đây, các báo cáo đều đề cập nhu cầu thế giới cần gì, và một lần nữa xem lại những sản phẩm Việt Nam đang sản xuất có phù hợp với thị trường hay không. Một kết luận chung là những mặt hàng cao su của Việt Nam hiện nay không đáp ứng tốt nhu cầu thị trường thế giới. Điều này khác hẳn với Thái Lan - nước có sản lượng cao su thiên nhiên lớn nhất thế giới.

Theo Hiệp hội Cao su Việt Nam (VRA), năm 2013, bốn nước nhập khẩu cao su thiên nhiên lớn nhất thế giới là Trung Quốc, Malaysia, Mỹ và Nhật Bản đã nhập gần 66% trong tổng số gần 10 triệu tấn cao su thiên nhiên xuất khẩu của các nước, trong đó, nhiều nhất là cao su dùng để sản xuất lốp xe ô tô như SVR 10, SVR 20.

Trong bốn nước xuất khẩu cao su nhiều nhất, Thái Lan - đứng đầu thế giới về sản lượng cao su thiên nhiên hàng năm, là nước có khả năng đáp ứng cao nhất nhu cầu các loại cao su của các nước nhập khẩu, kế đến là Malaysia và Indonesia. Trong khi đó, Việt Nam chủ yếu xuất cao su SVR 3L (để sản xuất găng tay, dây thun, đế giày dép) qua Trung Quốc, do nước này có chính sách miễn thuế cho mặt hàng này và do giá SVR 3L thường cao hơn giá SVR 10, SVR 20 khoảng 200 đô la Mỹ/tấn. Có một số công ty từng phải dùng cả văn phòng làm việc để làm nơi chứa vì kho hàng đã đầy ắp cao su SVR 3L.

Mặt khác, thị trường tiêu thụ SVR 3L nhiều nhất là Trung Quốc. Nếu trong tương lai, vì một lý do nào đó, nước này không còn ưu đãi thuế nhập khẩu đối với mặt hàng này nữa thì các công ty nhập khẩu có khả năng sẽ chuyển sang nhập cao su SVR 10, SVR 20 có giá rẻ hơn. Với cơ cấu sản xuất chủ yếu là cao su thiên nhiên SVR 3L chất lượng cao, hiện các doanh nghiệp Việt Nam bị phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Đây là một bất lợi.

Cơ hội thay đổi

Ông Trần Ngọc Thuận, Tổng giám đốc VRG, cho biết trước đây tập đoàn thường làm kế hoạch kinh doanh từng năm một, nhưng do những biến động của thị trường, nay tập đoàn yêu cầu các công ty con, công ty thành viên lập kế hoạch năm năm và đòi hỏi kế hoạch phải đảm bảo có lãi. “Cao su là cây công nghiệp dài ngày và giá cao su biến động từng năm nên không thể đòi hỏi kế hoạch kinh doanh năm sau cao hơn năm trước mà phải tính một chặng đường dài hơn, cụ thể ở đây là năm năm”, ông Thuận giải thích.

Theo giám đốc một công ty trồng và xuất khẩu cao su ở Đồng Nai, để có thể thuyết phục các cổ đông thay đổi chiến lược kinh doanh, ban giám đốc cần có những con số thuyết phục đi kèm. Ông cho biết, cao su SVR 3L là loại tốt được thu hoạch vào sáng sớm, chỉ vài giờ sau khi vừa cạo mủ xong. Còn SVR 10 hay SVR 20 được thu mủ vào cuối ngày, khi cao su đã đông lại, kèm theo đó là một lượng tạp chất nhất định.

Tuy nhiên, chuyển sang thu hoạch cao su dạng đông (để sản xuất SVR 10, SVR 20), năng suất cạo mủ của một công nhân có thể tăng gấp 1,5 lần, lên khoảng 600 cây/ngày; chi phí tiền lương giảm 20%, tương đương 150 đô la Mỹ/tấn. Bên cạnh đó, sản xuất SVR 10, SVR 20 không sử dụng hóa chất nên chi phí đầu vào cũng giảm theo, khoảng 6 đô la Mỹ/tấn; chi phí vận chuyển giảm 35% và nếu công suất chế biến trên 6.000 tấn/năm thì chi phí giảm thêm 20% nữa, tương đương 20 đô la Mỹ/tấn; chi phí xử lý nước thải cũng giảm 50%, tương đương 7-15 đô la Mỹ/tấn. Tính ra, chi phí sản xuất SVR 10, SVR 20 giảm được khoảng 200 đô la Mỹ/tấn.

Ông này cũng tính toán tới việc nhà máy sẽ hoạt động không tới 70% công suất thiết kế nên thay vì đầu tư nhà máy chế biến mủ SVR 10, SVR 20, ông quyết định cho gia công ở nhà máy khác cách đó gần 100 ki lô mét sẽ có chi phí thấp hơn.

Như vậy, đây là cơ hội để các công ty cao su thay đổi chiến lược sản xuất kinh doanh theo hướng tập trung sản xuất những sản phẩm thị trường đang có nhu cầu cao, đồng thời giảm chi phí sản xuất.

Sau khi có thông tin các nhà sản xuất của Ấn Độ đã đề nghị chính phủ áp thuế chống bán phá giá (CBPG) hoặc tăng mức thuế nhập khẩu đối với cao su thiên nhiên nhập khẩu các nước Đông Nam Á, giá cao su trên thị trường giảm mạnh. Tuy nhiên, ngay sau đó giá tăng lại, trái ngược với dự báo của nhiều doanh nghiệp. Ngày 13-11, giá cao su bất ngờ tăng mạnh tại thị trường trong nước, giá tăng thêm 600.000 đồng mỗi tấn. Giá RSS3 ở mức 28,6 triệu đồng/tấn, SVR10 là 23,4 triệu đồng/tấn.

Giá cao su tại một số tỉnh Đông Nam bộ, Tây Nguyên đã giảm giá ngay sau ngày 11-11, thời điểm có thông tin cao su Việt Nam đứng trước nguy cơ bị áp thuế bán phá giá khi xuất khẩu vào thị trường Ấn Độ. Cụ thể, giá cao su loại RSS3 và SVR10 đã giảm 300.000 đồng/tấn, lần lượt còn 28 triệu đồng/tấn và 22,8 triệu đồng tấn.

Ở thị trường châu Á, giá cao su RSS3 của Thái trên sàn giao dịch Tocom, Nhật Bản là 1.710 đô la Mỹ/tấn, giảm 100 đô la Mỹ /tấn so với ngày trước đó, và giảm 400 đô la Mỹ/tấn so với tuần trước, còn cao su SMR20 của Malaysia là 1.530 đô la Mỹ/tấn, giảm 100 đô la Mỹ/tấn.

Theo bộ phân thu mua mủ cao su của một công ty, nguyên nhân tăng giá cao su trong nước là do hiệu ứng từ thông tin Thái Lan đang bị lũ lụt nên có khoảng 240.000 héc ta cao su của nước này sẽ bị ảnh hưởng.

Công ty này cho biết theo thông tin dự báo thời tiết khu vực này sẽ có mưa trong cả tuần tới. Vì thế, sẽ ảnh hưởng đến lượng mủ thu hoạch, khiến giá có thể tăng lên trong thời gian tới. Hiện Thái Lan là nước đứng đầu thế giới về sản lượng cao su sản xuất ra mỗi năm với khoảng 3,7 triệu tấn.

Nguồn: TBKTSG Online